Bakteriyaların DNT-də elmə məlum olmayan, zərərsiz birləşmə şəklində bakteriyanın hüceyrəsinə keçərək onu məhv edən “troyan” antibiotiklərinin istehsalı üzrə “təlimat” aşkarlanıb. Tədqiqatın nəticələri “RSC Chemical Biology” jurnalında dərc edilib.
Tədqiqat Skolkovo Elm və Texnologiya İnstitutunun (Rusiya) və Ratqers Universitetinin (ABŞ) professoru Konstantin Severinovun rəhbərliyi ilə alimlər tərəfindən aparılıb.
Skolkovo Elm və Texnologiya İnstitutunun yaydığı məlumatda qeyd olunur ki, son illər alimlərin aşkarladığı yeni mikrob ştamlarına antibiotiklər təsir edə bilmir. Mütəxəssislərin fikrincə, belə ştamlar çoxalarsa, bütün antibiotiklər effektivliyini itirəcək və təbabət bir neçə əsr geri qalacaq. Alimlərin çox az sayda antibiotik sinifləri kəşf etməsi bu problemi dərinləşdirir. Lakin mütəxəssislər axtarışları davam etdirirlər. Məsələn, dörd il əvvəl Çin bioloqları bəzi kəpənək tırtıllarının qarnında yaşayan bakteriyalarda elmə məlum olmayan antibiotik növləri aşkar ediblər. Bu qəbildən digər molekullar milçək sürfələrinin, timsahın və Komodo varanının qanında aşkarlanıb.
Yeni tədqiqat zamanı professor Konstantin Severinovun rəhbərliyi ilə alimlər “troyan” adlandırılan antibiotiklərin xüsusiyyətlərini tədqiq ediblər. Bu cisimlər zərərsiz şəkildə mikrobun içinə keçərək, orada yeni zülal yaranması və digər mühüm hüceyrə proseslərini dayandıra bilər.
Tədqiqatçılar diqqəti “troyan” antibiotiklərin üç sinfində cəmləyiblər. Onların molekulları bakteriyalarda aminturşuları nəqliyyat RNT molekullarına qoşan vacib fermentlər ilə birləşir. Əgər RNT-yə qoşulma dayandırılarsa, hüceyrə yeni zülal zənciri yarada bilməz. Nəticədə mikrobların çoxalması dayanır və onlar məhv olur.
Alimlər bu birləşmələrin mikroblara necə keçdiyini və onların məhsulunun, bənzər antibiotiklərdən rəqiblərinə qarşı istifadə edən bakteriyaların DNT-si tərəfindən necə idarə olunduğunu ətraflı araşdırıblar.
Tədqiqatçılar digər mikrobların genomlarında quruluşuna və güman edilən xüsusiyyətlərinə görə “troyan” antibiotiklərinə bənzər zülal yaratmağa cavabdeh olan bir neçə oxşar sahə ayırıblar. Onlar ümidvardırlar ki, DNT-nin bu sahələri və onunla bağlı zülallar yaxın vaxtlarda təfərrüatı ilə tədqiq ediləcək. Bunun nəticəsində mikrobların hələ öyrəşmədiyi yeni antibiotiklər yaratmaq mümkün olacaq. Bu, bəşəriyyətin xəstəliktörədənlərlə mübarizə vasitələrini əhəmiyyətli dərəcədə artıracaq.

Tehsil-press.az