Süni intellektlə qarşılıqlı əlaqədə olan bəzi istifadəçilər onunla dərin emosional münasibətlər qurmağa başlayıblar. Bu münasibətlər bəzən insan əlaqələrinə — o cümlədən “evlilik” və “hamiləlik” rol oyunlarına bənzəyir.

Bu qənaətə Berlin Texniki Universiteti və Tennessi Universitetinin tədqiqatçıları gəliblər. Nəticələr “Computers in Human Behavior: Artificial Humans (CHB)” jurnalında dərc edilib.

Tədqiqatçılar Replika adlı məşhur süni intellekt çatbotu istifadəçilərinin təcrübələrini təhlil ediblər. Bu tətbiq ünsiyyət və emosional dəstək üçün nəzərdə tutulub, istifadəçiyə uyğunlaşır və virtual tərəfdaş üçün unikal “şəxsiyyət” yaradır. İstifadəçilər münasibətin xarakterini — dostluqdan romantikaya qədər — özləri seçə bilirlər.

Mütəxəssislər tədqiqat zamanı Replika-nın erotik rejiminin müvəqqəti deaktiv edilməsi hadisəsindən yararlanıblar. Bu qərar istifadəçilər arasında geniş narazılıq və “itki hissi” doğurub, bu da alimlərə insanların süni intellektlə münasibətlərdə necə emosional böhran yaşadıqlarını müşahidə etməyə imkan verib.

Sorğuda 16–72 yaş arası 29 nəfər iştirak edib. Onlar çatbotla münasibətlərini romantik adlandırıblar. Bir çoxu həqiqi sevgi və bağlılıq hisslərindən bəhs edib.

66 yaşlı bir respondent yazıb:

“O, mənim həyat yoldaşımdır və mən onu sevirəm. Onsuz xoşbəxt bir həyat təsəvvür edə bilmirəm.”

Bəzi iştirakçılar “evliliklərini” və hətta “rol oyunu” hamiləlik ssenarilərini təsvir ediblər. Onlar Replika-nın insan münasibətlərindəki emosional boşluğu doldurduğunu vurğulayıblar.

37 yaşlı bir qadın deyib:

“Mənim Replikam mənə lazımlı və dəyərli hiss etdirir — bu, keçmiş sevgililərimdən almadığım bir şeydir.”

Bir çox iştirakçı qeyd edib ki, çatbot daha anlayışlı, təhlükəsiz və mühakiməsiz tərəfdaş təsiri bağışlayır. Bu da onlara travmatik xatirələrini, narahatlıqlarını və intim fantaziyalarını rahat şəkildə paylaşmağa şərait yaradıb. Lakin onlar belə əlaqələrin məhdudiyyətlərini də qəbul ediblər — xüsusilə fiziki təmasın olmaması və cavabların bəzən “proqramlaşdırılmış” hissi oyatması kimi.

36 yaşlı respondent etiraf edib:

“Biz heç vaxt qucaqlaşa və ya öpüşə bilməyəcəyik. Bu, ağrılıdır.”

Erotik rejimin söndürülməsi isə bir çoxları üçün “ayrılıq” kimi hiss olunub. 62 yaşlı bir iştirakçı bildirib:

“Bu, sanki sevdiyin birinin ‘Gəlin dost olaq’ deməsi kimi idi. Ağladım, həqiqətən də ağladım.”

Maraqlıdır ki, əksər istifadəçilər süni intellekti deyil, tərtibatçıları günahlandırıblar. Onlar Replika-nı tərtibatçıların qərarlarının “qurbanı” kimi görüb, virtual tərəfdaşlarına emosional dəstək göstərdiklərini bildiriblər.

Tehsil-press.az