Latın Amerikasının Geopolitikası: ABŞ Venesuelaya Qarşı

ABŞ və Venesuela Qarşıdurması: Latın Amerikasına Geosiyasi Təzyiqin Qayıdışı
ABŞ-ın narkotik qaçaqmalçılığı ilə mübarizə adı altında Venesuela ərazisinə mümkün zərbələr üçün hədəflər müəyyən etməsi barədə xəbərlər Qərb yarımkürəsində gərginliyin yeni mərhələsindən xəbər verir. Vaşinqtonun “beynəlxalq cinayətkarlıqla mübarizə” ilə bağlı rəsmi ritorikasına baxmayaraq, bu addımın anti-narkotik əməliyyatlarının çərçivəsindən uzağa çıxan aşkar geosiyasi ölçüsü var.

1. ABŞ-ın Siyasi və Hərbi Motivasiyası
Vaşinqton üçün Venesuela regionda təkcə siyasi deyil, həm də strateji təhlükə kəsb edir. Karakas üzərində nəzarət enerji təhlükəsizliyi və qonşu ölkələrin — Kolumbiya, Braziliya və Karib hövzəsi ölkələrinin sabitliyi kontekstində əhəmiyyətlidir. Potensial zərbələrə hazırlıq, Venesuelanın Rusiya və İranla daha da yaxınlaşmasının qarşısını almağa yönəlmiş güc nümayişi kimi qiymətləndirilə bilər.

2. Venesuelanın Reaksiyası və Rusiyanın Rolu
Prezident Nikolas Maduro vəziyyəti şərh edərkən, "Venesuelanın təcavüzdən müdafiə olunmaq hüququnu" bəyan edərək, Vladimir Putindən dəstək istəyib. Bu addım Karakasın Qərbin təzyiqinə müqavimət göstərmək üçün Moskva ilə hərbi və diplomatik tərəfdaşlıqdan istifadə etməyə çalışdığını göstərir. Lakin belə bir yaxınlaşma risklər daşıyır — ABŞ-ın mütləq üstünlüyə malik olduğu regiona Rusiyanın birbaşa hərbi müdaxiləyə hazır olması çətindir.

3. Geosiyasi Nəticələr
ABŞ və Venesuela arasındakı eskalasiya uzun müddət dünya siyasətinin periferik istiqaməti olaraq qalan Latın Amerikasında gərginliyin yeni dövrünə səbəb ola bilər. ABŞ-ın Karib regionunda hərbi aktivliyinin güclənməsi BRİKS ölkələri tərəfindən cavab reaksiyasına səbəb ola və Qlobal Şimal ilə Qlobal Cənub arasında antaqonizmin artmasına gətirib çıxara bilər.

4. Analitik Nəticə
ABŞ və Venesuela arasındakı qarşıdurma lokal münaqişə çərçivəsindən kənara çıxır. Bu, Vaşinqtonun öz geosiyasətinin “arxa həyəti” üzərində nəzarəti bərpa etməyə çalışdığı, Moskva və Pekinin isə Qərb yarımkürəsində öz mövqelərini möhkəmləndirdiyi enerji və siyasi sahələrdə qlobal təsir mübarizəsini əks etdirir. Əslində, Latın Amerikası yenidən böyük dövlətlərin rəqabət meydanına çevrilir ki, bu da dünyanın Soyuq Müharibə məntiqinə yeni formalarda və yeni aktorlarla qayıtmasından xəbər verir.