Avropa və ABŞ-dan olan tədqiqatçılar belə qənaətə gəliblər ki, təxminən 250 milyon ildən sonra bütün qitələrin birləşməsindən, çox rütubətli və isti iqlimi olan super qitənin formalaşmasından sonra Yer kürəsi məməlilərin yaşaması üçün yararsız hala düşəcək.
Bu barədə Bristol Universitetinin mətbuat xidməti məlumat yayıb. Bu barədə tədqiqat işinin təfərrüatlarını əks etdirən məqalə bazar ertəsi “Nature” jurnalında dərc olunub.
“Yeni superkontinentin formalaşması həyat üçün yararsız mühit yaradacaq. Adi temperatur 40-50 dərəcə Selsi, gün ərzində daha da yüksək olacaq ki, bu da ultrayüksək rütubətlə müşayiət olunacaq. İnsanlar və bütün digər məməlilərin belə bir mühitdə nəsli kəsiləcək, çünki biz bədənimizi lazımi şəkildə soyuda bilməyəcəyik”, - deyə Alexander Farnsvort bildirib.
Farnsvort və onun həmkarları planetin tektonik aktivliyi və iqlimin kompüter modelindən istifadə edərək bu qənaətə gəliblər. Bu, onlara növbəti yüz milyonlarla il ərzində torpağın görünüşünün necə dəyişəcəyini hesablamağa imkan verib. Bu müddət ərzində, tədqiqatçıların da qeyd etdiyi kimi, hazırda mövcud olan yeddi qitənin hamısı geoloqların Pangea Ultima və ya Son Pangea adlandırdıqları yeni superkontinentdə birləşəcək.
Tədqiqatçıların hesablamalarına görə, Pangea Ultima demək olar ki, şimaldan cənub qütbünə qədər uzanacaq, lakin bu qitənin əhəmiyyətli hissəsi Yerin ekvatorial və tropik bölgələrində yerləşəcək. Bu xüsusiyyətlərin birləşməsi sayəsində yeni superkontinent bütün planetin iqliminə əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərəcək.
Alimlər Günəşin 250 milyon ildən sonra indikindən 2,5 faiz daha çox enerji buraxacağını, həmçinin atmosferdə CO2 konsentrasiyasının hərəkəti ilə bağlı dəyişiklikləri nəzərə alaraq Pangea Ultimanın iqlim xüsusiyyətlərini hesablayıblar. Hesablamalar göstərib ki, yeni super qitənin yaranmasından sonra Yerdəki quru həyat son dərəcə əlverişsiz bir mühitdə olacaq.
Bu, ilk növbədə, Pangea Ultima meydana gəldikdən sonra orta yay quru temperaturunun hazırkı 14-15 dərəcə Selsidən 34-46 dərəcə Selsiyə yüksəlməsi ilə əlaqədar olacaq. Nəticədə Pangea Ultimanın ümumi ərazisinin yalnız 8-16 faizi nəzəri olaraq insan və digər məməlilərin həyatı üçün yararlı olacaq. Bu bölgələr planetin qütb bölgələrində yerləşəcək, burada iqlim indi tropiklərdə olduğu kimi olacaq.
Pangea Ultimanın qalan bölgələri ya ümumi quru ərazisinin təxminən 43-49 faizini təşkil edəcək səhralardan, ya da ultra yüksək hava temperaturu və çox yüksək rütubət səviyyəsi olan bölgələrdən ibarət olacaq. Bu, gələcək super qitəni həyat üçün daha da müşkül edir. Çünki belə bir mühitdə məməlilər bədənlərini soyutma qabiliyyətini itirirlər.

Tehsil-press.az