“Təhsildə Keyfiyyət Təminatı Agentliyi (TKTA) xaricdə təhsil sahəsində, o cümlədən tanınma prosedurları ilə bağlı heç bir şirkətlə və şəxslərlə əməkdaşlıq etmir və bunların fəaliyyətlərinə görə heç bir məsuliyyət daşımır”.

Bu barədə Agentliyin yaydığı açıqlamada qeyd olunub.

Bildirilib ki, bəzi kütləvi informasiya vasitələrində, xaricdə təhsil şirkətlərinin müvafiq elanlarında və özünü təhsil "ekspertləri" kimi təqdim edən şəxslərin paylaşımlarında vətəndaşlarımız, xarici ölkələrdə yerləşən universitetlərə getmədən qiyabi və əyani təhsilalma formaları üzrə “onlayn” qaydada təhsil almağa təşviq olunur və sonda diplomların tanınacağı vədi verilir:

“Bildiririk ki, hazırda tanınma (xarici dövlətlərin ali təhsilə aid kvalifikasiyasının Azərbaycan ərazisində qüvvədə olmasının təsdiqi) Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2023-cü il 18 avqust tarixli, 2306 nömrəli Fərmanı ilə təsdiq edilmiş “Xarici dövlətlərin ali təhsilə aid kvalifikasiyalarının tanınması Qaydaları” (bundan sonra Qaydalar) əsasında, yalnız ənənəvi təlim metodlarına əsaslanan formal qaydada əyani və qiyabi təhsilalma formasında əldə olunmuş kvalifikasiyalara münasibətdə həyata keçirilir. Qaydaların 4.1.4-cü yarımbəndinə əsasən orta ixtisas təhsili, bakalavriat (əsas (baza ali) tibb təhsili) və magistratura səviyyələrinə uyğun kvalifikasiyalara münasibətdə ərizəçinin hər bir tədris ili ərzində müvafiq kvalifikasiya üzrə nəzərdə tutulmuş təhsilin normativ müddətinin azı yarısı qədər təhsil aldığı ölkənin ərazisində olması (tibb və səhiyyə ixtisasları üzrə təhsilin normativ müddətində təhsil aldığı ölkənin ərazisində olması); 4.1.5-ci yarımbəndinə əsasən orta ixtisas təhsili, bakalavriat (əsas (baza ali) tibb təhsili) və magistratura səviyyələrinə uyğun kvalifikasiyalara münasibətdə ərizəçinin tədris müddətinin azı üçdə ikisində ənənəvi təlim metodlarına əsaslanan formal təhsilin əldə olunması (tibb və səhiyyə ixtisasları üzrə təhsilin normativ müddətində ənənəvi təlim metodlarına əsaslanan formal təhsilin əldə olunması) tələb olunur”.

Açıqlamada, həmçinin qeyd olunub ki, həm 4.1.4-cü, həm də 4.1.5-ci yarımbəndlərinin tələblərinin ödənilməsi üçün şəxsin əyani təhsilalma forması üzrə hər tədris ilinə münasibətdə ən azı 4 ay və ümumi tədris müddətində illərin cəmi üzrə ən az 21 ay təhsil aldığı ölkədə fiziki olaraq olması şərtdir (tibb və səhiyyə ixtisasları üzrə təhsilin normativ müddətinin bütün dövrü ərzində təhsil aldığı ölkənin ərazisində olması). Bu halda hər iki bənd üzrə tələblər təmin olunmuş olur. Qiyabi təhsilə gəldikdə isə Qaydaların 4.1.4-cü və 4.1.5-ci yarımbənlərinin tələblərinin ödənilməsi üçün hər tədris ilinə münasibətdə ərizəçinin 25 gün təhsil alacağı ölkədə olması şərtdir. Qeyd olunan müddətin tədris dövrünü əhatə etməsi zəruridir.

Qeyd edək ki, yaxınlarda agentlik TKTA-a sədri Tural Əhmədov Musavat.com-a müsahibəsində də təhsil ekspertlərini və təhsil şirkətlərini insanları aldatmaqda günahlandırmışdı.

Xaricdə təhsil üzrə ekspert Fuad Hacıyev bu fikirlərə münasibət bildirib:

“Heç bir xaricdə təhsil şirkəti iddia edə bilməz ki, TKTA ilə əməkdaşlıq edir, buna ehtiyac da yoxdur. Xaricdə təhsil şirkətinin işi tələbənin xarici universitetlərə qəbul olunmasına yardım göstərməkdir. Eyni zamanda, xarici vətəndaşların Azərbaycandakı ali təhsil müəssisələrinə qəbul olunmasında da dəstək verə bilirlər. Hər hansı bir təhsil mütəxəssisinin “onlayn təhsilin diplomları tanınacaq” deməsi hüquqi əsas daşımır. Bu, qanun deyil ki, təhsil şirkətləri ilə bağlı ümumi rəy formalaşdırılsın. Təhsildə Keyfiyyət Təminatı Agentliyi yaxşı bilir ki, dünyanın nüfuzlu universitetlərinin əksəriyyətində artıq onlayn təhsil proqramları mövcuddur. Həmin universitetlərdə təhsil alan insanların diplomunu Azərbaycanda tanıtmağa ehtiyac da yoxdur. Kiminsə məqsədi diplomunu Azərbaycanda tanıtmaqdırsa, burada ənənəvi şəkildə təhsil almalıdır”.

Ekspert qeyd edib ki, əsas müzakirə mövzularından biri də “hibrid doktorantura” mövzusudur:

“Türkiyədə belə bir təhsil forması yoxdur. Orada yalnız sürətləndirilmiş təhsil modeli tətbiq olunur. Bu halda da hibrid formada təhsil almaq istəyən doktorant öz elmi rəhbəri və akademik heyətlə razılıq əsasında işləyir. Onların həm elmi işləri, həm də məqalələri olur, buna görə də bütün günü auditoriyada oturmaq məcburiyyətində qalmırlar. ETİ-nin vəzifəli şəxslərindən də eyni şəkildə Hollandiya universitetlərində doktorantura təhsili alanlar var. Azərbaycanlıların diplomunun tanınmaması deyilən anlayış ola bilməz. Əgər onlar universiteti bitiriblərsə və həmin ölkələrin Azərbaycan dövləti ilə müqavilələri varsa, onların diplomu birbaşa tanınmalıdır. Əgər kimlərsə qeyri-ənənəvi formada onlayn təhsil alıblarsa, onların diplomunu tanınmasına ehtiyac yoxdur.

ADA Universitetinin özündə də distant təhsil proqramları mövcuddur. Ümumiyyətlə, dünyanın bir çox nüfuzlu universitetində belə proqramlar tətbiq edilir. Burada təhsil alanların diplomun tanınıb tanınmaması məsələsi maraqlandırmır. Onlar keyfiyyətli təhsil aldıqlarının fərqindədirlər.

Son günlər attestatla qəbul məsələsi xüsusi vurğulanır. Əgər attestatla təhsil zəif hesab olunursa, o halda azərbaycanlı abituriyent 650 balla qəbul ola bilmədiyi ali məktəbə xarici abituriyentlərin attestatla qəbuluna niyə şərait yaradılır?

Bu fakt göstərir ki, attestatla qəbul beynəlxalq təcrübədə həm qanunidir, həm də vacib qəbul formasıdır. Əsas məsələ odur ki, attestata sahib olan tələbə universitetə qəbul imkanı qazanır. Lakin qəbul olmaq həmin universiteti mütləq bitirmək qarantisi demək deyil.

Tibb Universiteti, Bakı Dövlət Universiteti və digər ali məktəblərə də xarici tələbələr məhz attestatla qəbul olunurlar".

Tehsil-press.az