Əlyazmalar İnstitutunun direktor müavini, filologiya elmləri doktoru Paşa Kərimov Almaniyada yaşayan həmvətənimiz Məhəmmədəli Hüseyninin yardımı ilə Şah İsmayıl Xətainin xətt nümunələrinin rəngli surətlərini əldə edib. Burada Şah İsmayıl Həzrət Əlinin kəlamlarını gözəl xətlə qızılı və mavi mürəkkəblə köçürmüşdür. Müxtəlif rəngli vərəqlərə köçürülmüş və cildlənmiş əsərin əvvəllər yalnız bir səhifəsinin surəti əlimizdə idi. İndi isə Münhenin Baviyera Dövlət Kitabxanasında saxlanan əsərin orada mövcud olan 27 vərəqinin hamısının surəti Azərbaycana gətirilib. Nümunələrin üzərindəki qeyddən görünür ki, mətn Şah İmayıl Xətai tərəfindən 1514-cü ildə köçürülüb. Xətt nümunələrinin altında ərəbcə mətnin fars dilinə tərcüməsi naməlum xəttat tərəfindən köçürülüb. Ehtimal ki, bu xətt nümunəsi Çaldıran döyüşündən əvvəl yazılıb. Osmanlı imperatoru I Sultan Səlim Təbrizi işğal etdiyi zaman bu əlyazmanı da ələ keçirərək İstanbula aparmışdır. Əsər sonra oradan Avropaya aparılıb. Qeyd edək ki, Şah İsmayıl Xətainin gözəl xətt nümunəsinin “Kəlimati-Mürtəzəviyyə” adı altında Münhenin Baviyera Dövlət Kitabxanasında saxlandığı barədə ilk məlumatı türk alimi İsmayıl Hikmət Ertaylan İstanbulda 1965-ci ildə çap etdirdiyi “Divani-türkiyi-Zəfər” kitabında vermişdir. Türk alimi Xətainin Hacı Məhəmməd Təbrizidən süls, Şah Mahmuddan nəstəliq xətti üzrə dərs aldığı barədə bilgi vermişdir.

İbrahim Quliyev
AMEA Məhəmməd Füzuli adına
Əlyazmalar İnstitutunun İctimaiyyətlə
Əlaqələr Şöbəsinin müdiri